Ik kwam Zeeuws meisje tegen. Niet het Zeeuws meisje van de margarine (geen cent te veel hoor!) maar het Zeeuwse meisje van nu, die wat te vertellen heeft over de wereld waarin we leven.
Ik kwam haar tegen in Ellewoutsdijk (Ellesdiek op z’n Zeeuws), een dorp in het zuidelijkste puntje van Zuid-Beveland. Ze hing als poster op een raam met daarbij de woorden Vrijheid, Gelijkheid en Broederschap.
Daar wou ik meer van weten want ik heb een grote interesse in streekdracht. Via een toevallige gesprek met zijn vrouw Anaela Strutz voor hun huis kwamen we terecht bij fotograaf Rem van den Bosch die ons direct uitnodigde om binnen te komen. Daar begon hij enthousiast te vertellen over dit fotoproject waarover hij meteen zei dat het een gezamenlijk project is waaraan veel mensen meewerken.
De traditionele Zeeuwse dracht van Walcheren is het uitgangspunt. Herkenbaar aan het jak met korte mouwen, een beuk (een lap op de borst en rug), verschillende rokken, een halsdoek, short, muts, de krulvormige uiteinden van het oorijzer en de gehaakte omslagdoek. Die dracht zie je bijna niet meer op straat, of het zou een beeld moeten zijn. In diverse musea in Zeeland is de dracht nog wel te bewonderen.
Rem vertelt dat het project begon met het begrip ‘Gelijkheid’. Artikel 1 van de Nederlandse grondwet zegt:
‘Allen die zich in Nederland bevinden, worden in gelijke gevallen gelijk behandeld. Discriminatie wegens godsdienst, levensovertuiging, politieke gezindheid, ras, geslacht of op welke grond dan ook , is niet toegestaan’.
Rem wilde een ludiek signaal afgeven aan een aantal gemeentebesturen in Zeeland die weigerden de regenboogvlag te hijsen en daarmee geen solidariteit betuigden met de LGBTQ gemeenschap. Het werd uiteindelijk een boek vol beelden, achtergrondinformatie en interviews rond dit thema.
Hedendaagse modellen in unigekleurde dracht spatten van de pagina’s af.
Alles klopt in beeld met veel aandacht voor details.
Gehaakte omslagdoeken en ondermutsen die allemaal anders zijn.
Daagse sieraden want de zondagse droeg je echt alleen op zondag.
Fel gekleurde klompen met stompe neus, de dagelijkse draagklompen die je droeg als je op het land werkte.
In het boek ontmoeten traditie en vernieuwing elkaar. De traditie wordt op waarde geschat, juist omdat er een vertaling is naar de maatschappij van nu. Het is een boek met een politiek en bewustmakend statement. Over vriendelijkheid waarmee je een heel eind kan komen. Over trots zijn op waar je vandaan komt. Over een open blik naar de wereld en nieuwsgierig zijn.
Je kunt het natuurlijk schandalig vinden dat er zo met dracht wordt omgegaan en dat daarmee geen respect wordt getoond voor wat er was, en dat de dracht op deze manier wordt gepresenteerd als een soort carnaval. Maar dan heb je het, volgens mij, helemaal mis. Zo zit dit project niet in elkaar. Als je de interviews leest, merk je hoe gedreven Rem en zijn groep zijn, dat ze het hart op de goede plaats hebben en vol respect naar hun erfgoed kijken en daar iets mee willen doen dat van grote betekenis is.
Omroep Zeeland maakte een tv serie over dit project waarbij allerlei aspecten rondom ‘Gelijkheid’ aan bod komen. Zie: https://www.omroepzeeland.nl/tv/programma/370201155/Zeeuws-meisje/gemist
Naast dit boek werd er een educatief schoolproject gestart waarbij leerlingen in het basisonderwijs rondom dit thema opdrachten uitvoerden. Zelf werd ik geraakt door het filmpje over de rode jurk waarbij Rem in een schoolklas aan het werk is en het model twee vaders heeft die vertellen waarom zij het proejct goed vinden en waarom ze trots zijn op hun dochter. Zie: https://www.omroepzeeland.nl/tv/programma/370201155/Zeeuws-meisje/aflevering/370205425/Rode-jurk
Wij kochten natuurlijk dit boek een ook de andere twee over Vrijheid en Broederschap. Daarover meer in mijn volgende bericht.
Info:
Zeeuws meisje: https://zeeuwsmeisje.nu/
Rem van den Bosch: http://www.beeldinzeeland.nl/
Klompenmakerij Traas: https://www.klompen.com/
Zeeuwse sieraden: http://www.juwelierminderhoud.nl/
Zeeuwse dracht: http://www.wilmamode.nl/zeeuwse-klederdracht/
Haakwerk: https://www.facebook.com/antoinette.deschipper
Haar en visagie: https://excellencegoes.nl/wp/projecten/
TextielLiefde 