Op Franse  Brocantes of Vide Greniers komen we graag. Er is altijd veel wat je niet wilt, soms is er niks, maar vaak is er wel iets dat mee naar huis gaat. Oude ansichtkaarten bijvoorbeeld. En met oud bedoel ik dan rond 1900 of later.

Op die kaarten staan vrouwen in de kleding van die tijd met vaak een chique geklede meneer ernaast. Mode is er op te zien, en wat voor mode! Romantische lange jurken met veel kant, strikjes en roesjes. De heren altijd keurig in pak, met stropdas of vlinderstrik en vaak in de rol van charmeur. Ze zitten op elegante met stof beklede banken en poseren vol overtuiging.

De liefde, ja daar gaat het natuurlijk over, en zoenen niet te vergeten.

Die kaarten zijn fantastisch, maar de mode van die tijd vond je als Franse vrouw ook terug in het maandblad ‘Journal des Ouvrages de Dames’ (JdOdD). Voor 50 centimes was je weer helemaal ‘en vogue’. Het lijkt me trouwens wel een tijdschrift voor dames uit de middenklasse en het hogere circuit.

Ik kocht er twee uit 1914, maart en april, dus net voordat de Eerste Wereldoorlog zou gaan beginnen. Op de cover een vrouw in empirejurk van eind 1800 die zo te zien aan het borduren is. De stof, opgespannen en een geometrisch motief, is al deels geborduurd. François en Laure Tedesco waren de uitgevers en hun bedrijf zat op de Boulevard Raspail 39 in Parijs. Ze starten het tijdschrift in 1885 en het allerlaatste Journal dat ik heb kunnen achterhalen dateert uit 1939.

Naast JdOdD gave zij meer damestijdschriften uit zoals het kooktijdschrift Luculla en het literaire blad Mademoiselle.

In JdOdD staan veel advertenties, van bekende merken zoals Moët & Chandon maar ook voor nieuwe soorten korsetten, veren van Ferme d’Autriches (voor boa’s en veren op hoeden), pillen tegen migraine als je in je periode zit en het parfum Dolce Mia van parfumeur V. Rigaud.

Al die advertenties maakten uitgave van dit blad mogelijk, zoals dat nu ook gebeurt.

Het is een tijdschrift vol damesonderwerpen uit die tijd. Geen feministische verhalen, maar een mode/handwerkblad vol ideeën voor interieur en kleding waarmee je je als vrouw kon presenteren.

De laatste mode in japonnen en blouses waar je patronen van kon bestellen.

Veel patronen van gehaakte kleedjes voor op de salontafel.

Hoeden-, haar- en schoenenmode.

In een speciale ‘Lettre á ma Filleule’ is de laatste mode voor meisjes te zien. Alles heel romantisch met veel kant en broderie.

Natuurlijk is er ook een feuilleton met de titel ‘Hors du Foyer’ oftewel Buiten het Huis geschreven door schrijfster Marguerite Poradowska.

Bij elk tijdschrift zitten twee patroonbladen zodat je direct aan de slag kon met monogrammen voor op je linnen lakens of andere handwerken voor je huis.

Ik kocht overigens nog een zwaar linnen laken met rood monogram met een geborduurde J.

Van Aiguille ‘Presto’ kocht je borduurnaalden en Manufacture Parisienne des Cotons L.V. leverde het garen.

Ik bedacht me dat je daar als vrouw wel een dagtaak aan zou hebben mocht je mee willen doen met de mode van die tijd. Je moest toch ook niet onbemiddeld zijn om dit alles te kopen en te maken. Of waren die bladen ook vakliteratuur voor vrouwen die als beroep naaister waren? Met de mode meedoen kostte toen, net als nu veel geld en tijd.

Er waren vast ook heel veel vrouwen die niks met handwerken hadden, die liever iets anders deden dan uren borduren en wachten tot manlief thuis kwam. Ze waren druk met het huishouden, opvoeden van kinderen, koken voor het gezin, wassen en strijken en hadden simpelweg geen tijd om middagen te borduren. Er was al verstelwerk genoeg!

Wellicht droomde ze ervan om model te worden voor een ansichtkaart. Soms kreeg ze er misschien een en die werd dan zorgvuldig bewaard. Naast hun dagelijkse leven bestond er ook nog die droomwereld.

Sommige vrouwen namen geen genoegen met de positie waarin ze verkeerden. Ze wilden zich ontwikkelen, een baan krijgen waarin ze hun kennis kwijt konden. Die moesten niks hebben van het Journal des Ouvrages de Dames! Toch denk ik dat dit soort bladen belangrijk zijn geweest voor de ontwikkeling van de vrouwenemancipatie. Vrouwen werden als doelgroep serieus genomen en dat kan op den duur weer een voedingsbodem zijn voor verzet en feministische verlangens.