Het gebeurt niet elke dag dat je je naam hoort roepen in een kringloopwinkel in de Franse stad Laval. Dat overkwam me aan het begin van de zomervakantie. Willemien Westenenk, een Instagram-vriendin met wie ik een gezamenlijke textielliefde deel, was de vrouw die mijn naam door de ruimte schalde. En opeens ontstond er tussen de tweedehands spullen een kleine, Nederlandse enclave toen Paul, de man van Willemien, en even later ook Gijs Stork en Angelo Tromp erbij kwamen. We hoorden dat dat laatste tweetal een kasteel had gekocht met de prachtige naam Château du Fresne in de regio Mayenne.

We werden uitgenodigd om het château te komen bekijken. Op een warme maandagmiddag reden we erheen. Een slotgracht en een schitterende duiventil (naar later bleek uit 1536) was het eerste dat we zagen. Daarna het kasteel zelf met een voorhof: het hoofdgebouw, twee bijgebouwen en een 12de-eeuwse kapel.

Na thee met ‘tarte aux pommes’ kregen we een ‘grand tour’ door de vertrekken. We dwaalden door schitterende ruimtes vol houtsnijwerk en  beschilderde panelen.

We zagen zalen met portretten, schilderijen, wandkleden, oude en moderne kunst.

En natuurlijk ook de nodige vergane glorie van barsten en scheuren, beschadigingen van de geschiedenis.

Een kasteel waaraan nog veel moet gebeuren maar waar nu al veel gebeurt op cultureel gebied.

Via een wenteltrap belandden we op zolder. Daar lag de grote verrassing.

We vonden op de vloer een stapel textielstalenboeken uit 1881 en boeken vol administratie van de textielhandelaar Emile Poirier, die in het kasteel heeft gewoond.  We bladerden voorzichtig door de boeken.

Sommige pagina’s waren nog goed intact; andere waren aangetast door de tijd.

We zagen pagina na pagina verschillende katoenen stoffen vol blokjes, strepen, ruiten, stipjes en bloemetjes.

Alles keurig opgeplakt, genummerd, blad na blad.

De grote verrassing zat achter in het boek: schitterende wollen stoffen met kleine dessins in spetterende kleurcombinaties.

Je zou er een colbert van willen laten maken. Uit het merendeel van de stalen waren kleine stukjes geknipt; die zijn waarschijnlijk bij de kledingontwerpen geplakt.

Daardoor was elke bladzijde een grafisch beeld. Je zou zo’n pagina zo aan de wand kunnen hangen.

Bij elke pagina die ik omsloeg, moest ik zuchten van schoonheid. Al die kleine dessins, typisch 19de eeuws! En de verrassende kleurige weefsel die er ook in zaten! Wat een schatten op die zolder. Mijn TextielLiefdeHart bonkte heftig en voortdurend. Ik kon er geen genoeg van krijgen.

Direct kwamen er ook vragen op in mijn hoofd. Wie was die Emile Poirier? Was zijn bedrijf op het kasteel gevestigd of ergens anders? Hoe lang heeft zijn zaak bestaan en wat voor soort klanten had hij? Waar haalde hij zijn stoffen vandaan? Werden die gedrukt in de Mayenne of ergens anders? En natuurlijk ook: wat moet je met zo’n kwetsbaar archief doen? Kortom, het riep veel vragen en gedachtes bij me op.

Thuisgekomen ben ik al wekenlang op zoek naar Emile Poirier. Er is weinig over hem te vinden op een site als My Heritage. Toch vond ik wat op een Franse website waarop de volkstellingen uit 1906 en 1911 vermeld staan. Emile Poirier is geboren op 28 januari 1843 in Mayenne en hij woonde ten tijde van de volkstelling op het kasteel, samen met een aantal bedienden.

De lijst uit 1906 laat het volgende zien van de bewoners van Chateau du Fresne:

De lijst uit 1911 laat dit zien:

Hieruit zou je kunnen opmaken dat Emile een alleenstaande kasteelheer was. Of hij getrouwd is geweest, kan (nog) niet worden gezegd. Marie Prud’Homme en Rosalie Laroche woonden tijdens beide tellingen op het kasteel. Zijn Louis en Rosalie Laroche broer of zus, of is het een echtpaar? Ik blijf natuurlijk doorzoeken in de hoop meer te weten te komen over het leven en werk van Emile.

Waar die katoenen stoffen onder andere voor werden gebruikt, lees en zie je in mijn volgende artikel.

Je kunt Château du Fresne volgen via Instagram, Facebook en via de website.

De foto’s bij het artikel zijn gemaakt door Willemien, Gijs en Jan