45. De vaste collectie van het MoMu

De catalogus van de eigen collectie van het ModeMuseum in Antwerpen heb ik al meer dan een jaar in  huis. Een kloek en lijvig boekwerk, 450 pagina’s bomvol tekst en prachtige foto’s. Over modeontwerpers beginnend bij de A van A.F.Vandevorst tot en met de Y van Yohji Yamamoto. Maar ook over onderwerpen als kant, de studie-collectie en schoenen.

Na ruim drie jaar gesloten te zijn geweest voor een grote renovatie ging het ModeMuseum in september 2021 weer open; in januari 2022 ging het echter voor acht maanden weer dicht vanwege een bouwfout bij de klimaatvoorziening. Voor de verbouwing was er geen plek in het museum om de eigen verzameling van ruim 38.000 stuks te laten zien. Daar is verandering in gekomen: op de begane grond is nu in glazen vitrines een deel van de vaste collectie te zien.

In het MoMu is de voortgaande geschiedenis van de mode en modehuizen te volgen. Dat is niet alleen belangrijk voor mensen die daar interesse in hebben, maar ook voor modeontwerpers van nu en in de toekomst. Een lange geschiedenis van een modehuis kunnen volgen, is een voorwaarde voor studie en onderzoek, en het kan een grote inspiratie zijn voor huidige modeontwerpers. Uit de bibliotheek en het depot kunnen schatten tevoorschijn komen die gebruikt kunnen worden als startpunt voor iets nieuws. Het MoMu volgt dus modeontwerpers in hun ontwikkeling; de belangrijkste ontwerpen met een eigen signatuur worden in hun collectie opgenomen.  

Het is niet eens een zo’n grote ruimte, maar er valt genoeg te zien voor de mode-en-textielliefhebber. De conservatoren van het MoMu kozen ervoor om de kleding thematisch tentoon te stellen.

Zo loop je langs vitrines met onderwerpen als deconstructie van het witte hemd, kunst en mode en de zwarte cape.

Daarnaast is er een vitrine ingericht met de vrolijke breisels van de Antwerpse avantgarde modeontwerpster Ann Salens (1940-1994). Haar jurken vol kleur en franjes waren een inspiratie voor de damescollectie lente/zomer 2022 van Dries Van Noten. Zijn kleur- en materiaalgevoel, verwerkt in goede en draagbare kledingstukken, vind ik altijd adembenemend. Van hem staat er in de tentoonstelling een beeldschoon ensemble uit de collectie lente-zomer 2020.

Ooit, ergens in de jaren negentig paste ik een flessegroen, grof-ribfluwelen pak van Dries Van Noten in de helaas niet meer bestaande winkel van Gerda van Ravenstein op de hoek van de Keizersgracht en de Huidenstraat in Amsterdam. Ondanks dat ik geen ‘pakkenman’ ben, voelde ik me in dat kostuum fantastisch. Ik kon het op dat moment niet betalen; daar heb ik nu nog spijt van. Ik zou dat pak tot op de draad hebben versleten. Mocht ik het ooit vinden in een tweedehandswinkel in de goede maat, dan koop ik het direct.

In een van de vitrines zijn 18de-eeuwse ‘sitsen’ tentoongesteld. Rokken, jakken, kraplappen en kinderkleding van katoen vol handbeschilderde exotische bloemen. Ik heb er een grote liefde voor sinds ik ze voor het eerst zag.  Meer over sits kun je op dit blog lezen in ‘33. Een kasteel vol bloemen’.  

Soms doneert een verzamelaar een kledingstuk of een hele collectie. De grote, historische verzameling van ruim 2500 objecten van Jacoba de Jonge uit Amersfoort kwam in 2011 in het bezit van het MoMu. In 2012 organiseerde het museum de tentoonstelling ‘Een Leven in Mode’, vrouwenkleding 1750- 1950, uit de collectie Jacoba de Jonge.

Ik zag die prachtige expositie waarbij op de vloer kasseien waren geschilderd.

Het leven van de burgervrouw kwam tot leven op verschillende momenten van de dag en de kleren die daarbij horen: ochtend- en huiskleding, namiddagjaponnen, sportieve kleding en veel meer.

Veelal gemaakt door onbekende kleermakers die een grote vakkennis in huis hadden. Soms door een modeontwerper van naam, zoals de japon met stola van organzazijde van Christian Dior uit 1954.

De bijbehorende catalogus kwam tevoorschijn tijdens het schrijven van dit artikel.

Zelf heb ik een aantal kostuumcursussen bij Jacoba thuis meegemaakt. We zaten rond een grote tafel waarop alle textielschatten van de avond werden uitgespreid. We bekeken jurken van binnen en buiten. We hoorden over de tijd waarin het kledingstuk werd gedragen en waarom de mode veranderde. Het waren waardevolle avonden vol schoonheid en lessen vol kostuumgeschiedenis. Daar pluk ik nu nog de vruchten van als ik naar modetentoonstellingen ga.

Wie Jacoba niet kent, krijgt door dit filmpje een mooi beeld van die bijzondere verzamelaarster.

En nu nog wat.

De wereld van textiel heeft veel kanten waarover iets geschreven kan worden. In mijn computer zitten heel wat onderwerpen en foto’s die strijden om voorrang. Daarom ga ik de komende tijd proberen om twee artikelen per week te schrijven. Een wat groter artikel zoals je van me gewend bent en een kleiner waarbij ik over iets specifieks ga schrijven.

Bereid je vast voor op een bijzonder historisch item dat een grote indruk op mij heeft gemaakt!