Categorie: Ontwerpproces

Al jaren ben ik een groot bewonderaar van het werk van couturier Cristóbal Balenciaga (Getaria, 21 januari 1895 – Jávea, 24 maart 1972). Dat werd weer dubbel en dwars bevestigd door de prachtige tentoonstelling ‘Balenciaga, meesterlijk zwart’ die in 2022/23 in het Kunstmuseum Den Haag te zien was. Over die tentoonstelling schreef ik artikel 39 op dit blog.

Dior zei over Balenciaga: ‘Hij was de dirigent van het orkest van de haute couture en wij, de andere couturiers, waren orkestleden die naar hem moesten luisteren.’

Een grote wens van mij was dan ook om Museoa Cristóbal Balenciaga in zijn geboortestad Getaria te bezoeken. Die wens ging onlangs in vervulling en het werd een hoogtepunt tijdens onze reis door Spanje. Vanuit het plein voor het museum kijk je uit over de vissers- en badplaats Getaria.

Het grote huis met de prachtige naam Palacio Aldamar waar het spiegelende zwarte museum tegenaan is gebouwd, behoorde toe aan Marquise De Casa Torres. De moeder van Cristóbal werkte voor haar als naaister. Het verhaal gaat dat de jonge Cristóbal op twaalfjarige leeftijd een japon voor de Markiezin ontwierp en maakte.

Balenciaga was de ontwerper van vorm en volume, een architect of beeldhouwer met stof zou je kunnen zeggen.

Hij was een modeontwerper die elke fase beheerste in het totale proces van kleding creëren: van schets tot uitvoering. Veel ontwerpers hebben daar vakmensen voor nodig. Hij had alle (deel)vaardigheden tot in de puntjes geleerd in zijn jonge jaren en hij kon het allemaal. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat hij in zijn studio’s in zijn eentje werkte.

Hij werd bijgestaan door een schare van naaisters, patroonmakers en borduursters.

Het was er rustig toen we er waren. Bijna geen bezoekers en vaak hadden we de witte zalen voor onszelf.

Glazen vitrines die ruimte gaven aan elk kledingstuk onder een perfecte belichting. Een waar kijkfeest was het.

Wat me direct opviel, was het gebruik van kleur in zijn ontwerpen. Al in de eerste zaal voel en zie je wat een tijdloosheid zijn creaties hebben.

De rode ballonjurk en zwarte cocktailjurk, beide uit 1952, hebben niets aan kracht verloren en zouden zo op een feest gedragen kunnen worden.

Lopend door al die zalen ervoer ik weer dat Balenciaga een waar ontwerper was met een visionaire blik en tegelijkertijd een vakman pur sang.

Elke zaal was gevuld met schoonheid waar mijn modehart sneller van ging kloppen.

De ontwerpen lijken vaak in eerste instantie heel eenvoudig.

Als je dan vervolgens goed kijkt zie je hoe geraffineerd alles is ontworpen en gemaakt.

Bijzondere mouwen en belijningen, mantelpakjes in tweed, een jurk van gele bloemenstof met een schitterende achterkant, een ingenieuze oranje jurk uit 1967 in een wollen crêpe. Adembenemend.

Naast de permanente collectie is er tot 5 januari 2025 de tijdelijke tentoonstelling te zien waarbij werk van de Spaanse beeldhouwer Eduardo Chillida wordt gecombineerd met dat van Balenciaga.

Hun beider werk past goed bij elkaar.

Er spreekt een zelfde soort opvatting uit over ruimte, volume, vouwen, verhouding binnen en buiten.

De schitterende catalogus van het museum ging mee naar huis.

Ik kijk er dagelijks even in en ervaar elke keer weer de kracht van zijn ontwerpen.

Cristóbal stierf op 77-jarige leeftijd en is begraven in het familiegraf in Getaria. We bezochten het na ons bezoek aan het museum. Het is een kleine wandeling vanuit het museum. Op die plek dacht ik aan die geweldige innovatieve modeontwerper die zeer waarschijnlijk erg zou schrikken als hij ziet wat het modehuis Balenciaga nu laat zien.

Getaria ligt niet om de hoek, ik weet het,  maar ik gun het iedere modeliefhebber om dit museum te bezoeken. Aanrader!