poëzie – TextielLiefde

83. Een weekend vol Textielverhalen

Borduurwerk van deelnemers aan het project de Nieuwe Tempel

Soms maak je iets mee dat nog dagen door blijft suizen in je hoofd. In dit geval een weekend in Klooster New Loreto in Simpelveld waarin ook het museum De Schat van Simpelveld is gehuisvest. Over dat museum ga ik nog een apart artikel schijven.

De buitenkant van de Tempel wordt bekleed met textiel dat geverfd is met koffiedrab

Ellis Schoonhoven vroeg me een lezing te geven in de kapel van het klooster waar op dit moment de tentoonstelling SPIRIT + MATTER = ESSENCE is te zien.

Spelden en naalden klaar voor gebruik Foto: Yuan Schoonhoven

Je kunt er het maakproces volgen van de Nieuwe Tempel: een textiele sculptuur waarin eeuwenoude symbolen uit allerlei culturen en wijsheidtradities zijn verwerkt. In dit artikel in het tijdschrift Happinez lees je er meer over.

Een deel van de binnenkant van de tempel met zich op het kleine ontwerp

Die symbolen voor de binnenkant van de tempel worden in gouddraad geborduurd door vrijwilligers. Ondertussen borduren 1300 handen steek voor steek mee aan dit project en er doen steeds meer mensen aan mee.

Textielboeken vol geborduurde symbolen die een plaats krijgen in de tempel

Verbinding is het waar het bij dit bijzondere werk om draait: verbinding met jezelf, de ander, de natuur en de wereld om je heen.

In de kapel ontmoetten we Ellis Schoonhoven en veel deelnemers aan de lezing die op zondag zou plaatsvinden. Ze kwamen uit alle delen van Nederland. In de lichte kapel was veel te zien.

Een groot gouden altaar, een lange tafel waaraan werd geborduurd, gouden borduursels en andere kunstwerken aan de wanden, op tafels en in de ruimte.

En stond een Nieuwe Tempel op miniatuurformaat en het begin van de echte.

We kookten samen een maaltijd, dronken wijn en zoals het vaak gaat met samen eten ontstond er een mooie en intieme sfeer.

Zondagmorgen begon ik met de voorbereiding van de lezing in de kapel. Op twaalf krukjes verborg ik onder oude handgeweven linnen theedoeken uit Slowakije mijn textielverhalen.

Je zou kunnen zeggen dat het mijn biografie is in stoffen en draden. Welke verhalen dat zijn vertel ik hier niet omdat de lezing ergens dit voorjaar nog herhaald gaat worden in Nijmegen.

Voor alle deelnemers aan de lezing had ik met gouddraad op oud linnen hun naam geborduurd. Bij binnenkomst in de kapel kregen ze die opgespeld.

Tijdens de lezing droeg Jos van Hest gedichten voor die met het onderwerp textiel te maken hadden.

Het was bijzonder om te zien en te merken wat mijn woorden en Jos zijn voordracht deden met de aanwezigen. Herkenning, geraakt worden, ontroering, diep gezucht, vrolijk gelach en ook opwellende tranen. Een intense verbinding met elkaar. Buitengewoon en heel verrassend om dit samen mee te maken op die speciale plek in Zuid Limburg.

Alle deelnemers hadden van mij een mail gekregen met het verzoek om iets van textiel mee te nemen waar een verhaal aan vast zit. Na een korte pauze kwamen die ontroerende textielverhalen op tafel. Over een tafellaken dat ondanks dat er weinig geld was in het gezin toch door de moeder werd geborduurd en dat nog steeds door haar dochter wordt gebruikt. Over een kimono waar je je echt jezelf in voelt. Een borstrok van een vader die de tweede wereldoorlog overleefde. Er was het toddellapje uit de baby- en peutertijd en een fijnzinnig hemdje van een moeder die niet zoveel van haar emoties liet zien. Er kwam een schitterende, meterslange ‘Souvenir de ma Jeunesse’ op tafel die we uitrolden op de vloer zodat we de lap vol verschillende handwerktechnieken goed konden bekijken.

Bij elk meegebracht stuk textiel zat een verhaal of herinnering, prachtig om naar te luisteren en mooi om te bekijken. Die verhalen zouden eigenlijk opgeschreven moeten worden om duidelijk te maken hoeveel waarde textiel heeft in een mensenleven. Ik droom erover om een boek te maken met die verhalen en bijbehorende foto’s. Wie weet ergens in de toekomst.

Het was een bijzonder en rijk voelend weekend. In het voorjaar gaan we de lezing nog een keer herhalen in het atelier van Ellis Schoonhoven en de Nieuwe Creatieven in Nijmegen. Daar verheugen we ons nu al op.

Natuurlijk ga ik mee borduren aan dit bijzondere project. Een borduurbox ging mee naar huis. Toen ik die openmaakte, lag er een kleine gedroogde narcis en onder goudpapier het teken dat ik ga borduren.

Hemel Vader en Aarde Moeder, het mannelijke en het vrouwelijke, verbonden in een symbool van Indianen.

Hoe mooi dat mij nu juist dat symbool ten deel viel!

82. Verhalen van Textiel

Facebook is een platform waarop soms bijzondere dingen gebeuren. Ellis Schoonhoven en ik volgen elkaar al een tijd op Facebook, maar in het echt hadden we elkaar nog niet ontmoet. Sinds afgelopen november werkt Ellis met veel mensen aan de realisatie van De Nieuwe Tempel in Museum De Schat van Simpelveld, Zuid-Limburg. Met de titel Spirit + Matter = Essence is er nu een tentoonstelling te zien waarbij De Tempel een belangrijk onderdeel is.

De Tempel in wording in de kapel van het klooster Foto: Moniek Wegdam

Die tempel is gemaakt van textiel waarop symbolen worden geborduurd met gouddraad. Er borduren zo’n 1300 mensen mee aan dit project.

Humility & Strength Foto: Ellis Schoonhoven

Toen ik er voor het eerst over las, sprak het idee me direct aan. Vanuit zachte krachten gezamenlijk een tempel bouwen in een wereld waarin hard egoïsme, hopeloze agressie en consumptief materialisme het vaak voor het zeggen hebben.

Op 27 januari plaatste Ellis Schoonhoven een bericht over de fantastische opening van haar project en hoe het haar had geraakt. Ik reageerde daarop en zo ontstond het volgende gesprek.

Ik: Prachtig en waardevol Ellis, voor jou en alle mensen die er aan meewerken.

Ellis: Dank je Jan. Ik kan me voorstellen dat jij heel inspirerend zou kunnen vertellen vanuit deze plek.

Ik: Dat zou ik misschien wel kunnen.

Ellis: Laten we verbinding maken een dezer dagen.

Ik: Gaan we doen.

Benieuwd waar dit woord voor staat? Foto: Jan ter Heide

Die verbinding kwam er met de vraag of ik een Artist-talk zou willen houden, een lezing over textiel. Ik vind de Nieuwe Tempel prachtig passen in de moeilijke tijd waarin we nu leven. Het initiatief zorgt voor verbinding tussen veel mensen en geeft een sterk gevoel van saamhorigheid. Ook vanuit mijn grote interesse in textiel voel ik me ermee verbonden. Daarom zei ik ‘ja’ op haar verzoek. Op zondag 25 februari ga ik op een interactieve manier in gesprek met deelnemers onder de titel ‘Verhalen van Textiel’. Dit is mijn aankondigingstekst:

Achter kleding en ander textiel schuilen vaak bijzondere verhalen.

Wie maakte het? Hoe komen we eraan?

Ligt het al jaren in de kast? Waarom bewaren we het?

Gebruiken we het met enige regelmaat?

Veel textielverhalen van ‘gewone mensen’ zijn bijzonder, maar we horen ze bijna nooit.

Ik ben sinds mijn jeugd geboeid door verhalen die in textiel verweven zijn.

Over het hoe en waarom vertel ik in een dialoog met het publiek.

Wat voor geschiedenis zit er achter mijn textiel verborgen?

Onder het motto ‘delen is vermenigvuldigen’ ben ik benieuwd

naar jouw textiel en de verhalen en herinneringen die daarbij horen.

We gaan er met elkaar naar luisteren en dat zorgt voor verbinding en inspiratie.

Dichter Jos van Hest draagt passende textiel-gedichten voor.

Er is plaats voor 50 gasten.

Na aanmelding ontvang je een mail van me.

Ik weet, Simpelveld ligt niet naast de deur.

Mocht je willen komen, er is een mogelijkheid om voor weinig geld te overnachten in het klooster.

Schitterend geborduurd door de Zusters die in het klooster hebben gewoond en gewerkt.

Naast de lezing en het bezoek aan de tentoonstelling is er ook veel textiel en borduurwerk in het museum te zien van de Zusters die in het klooster hebben gewoond. Daar ben ik erg nieuwsgierig naar.

Informatie om je aan te melden vind je HIER.

Zie ik je misschien?

Over Jan ter Heide en Jos van Hest

Jan ter Heide studeerde HBO Cultureel Werk op sociale academie De Jelburg en modeontwerp aan Kunstacademie in Arnhem. Hij werkte 32 jaar als docent modevorming in het MBO en HBO en vormde samen met Evelien Verkerk een kunstenaarsduo dat werkte met textiel als materiaal. Sinds drie jaar geeft hij rondleidingen in musea in Amsterdam. Hij is vrijwilliger in het textieldepot van het Amsterdam Museum en schrijft regelmatig op het blog TextielLiefde over zijn passie en interesse voor textiel.

Jos van Hest is werkzaam als dichter, presentator en poëziedocent.

57. Poëzie en borduren

Zondag 4 juni gaf ik in Gassel een workshop ‘poëzie en borduren’. Aanleiding was de presentatie van de poëziebundel Vindersloon van Monica Boschman.

Via https://www.monicaboschman.nl/ is de bundel te bestellen

Zij had mij gevraagd of ik iets zou willen doen met textiel naar aanleiding van haar gedichten. Het leek me een mooie uitdaging en toen ik de bundel een paar keer had doorgenomen, viel mijn keuze op het gedicht Vogelmens.

In het gedicht komen de woorden ’spoor van vogelpoten’ voor. Dat vond ik een mooi uitgangspunt voor de workshop: borduur je eigen vogelpoten.

Er was plek voor tien deelnemers en al snel was de inschrijving gesloten. Voor elke deelnemer nam ik een damasten servet mee uit mijn grote verzameling antieke Franse servetten met geborduurd monogram, die ik jaarlijks koop als ik in Frankrijk ben.

Daar zouden de geborduurde vogelpoten op komen. Zo zou de herinnering aan een mooie dag zichtbaar blijven en thuis kon je servet dagelijks gebruiken. Ook stopte ik in de tas DMC-garen in verschillende kleuren, scharen, naalden en borduurringen.

Aan een lange tafel in de schaduw van de appelbomen begon de workshop. Ik las het gedicht voor en vertelde de opdracht die ik ook op papier had gezet.

Als inspiratie liet ik voorbeelden zien van afdrukken van vogelpoten in de sneeuw. Dat waren eigenlijk al regels van een gedicht.

Servetten werden gespannen in de ring, garen gesplitst, op papier ontwerpen gemaakt die nageborduurd zouden worden.

De meeste borduursters begonnen spontaan aan hun borduurwerk.

Er kwamen verhalen los. Over een moeder die tafelkleden borduurde en als er borduurwerk sleet, borduurde ze er gewoon overheen. Over borduurwerkjes die je op school moest maken en waar je zo van genoot maar die toch niet afkwamen.

Borduren, bijna iedere vrouw in de groep had het geleerd op school. De handigheid leek verdwenen, maar kwam direct terug als de draad in de naald zat en de eerste steken gemaakt.

In de ruim twee uur dat er geborduurd werd, ontstonden schitterende vogelpoten in verschillende kleuren die over alle servetten liepen.

We hingen ze op aan de waslijn zodat alle bezoekers ze konden zien.

Ze wapperden vrolijk in de wind en de vogelpoten wapperden mee.

Iedereen nam servet en garen mee naar huis om daar het werk af te maken.

Ik genoot enorm van het geven van deze workshop en ik kreeg de vraag of ik dit vaker zou willen doen, een hele dag het liefst.

Daar ga ik over nadenken en wie weet komt het ervan als ik aanvragen krijg.

Nu het hier toch over borduren gaat. Tijdens mijn vakantie in de Provence kocht ik bij twee kringloopwinkels voor een habbekrats twee geborduurde tafellakens vol kleurige bloemen.

Hoe mooi is het dat je met gekleurd garen, borduurnaald, geduld en plezier die vrolijkheid kunt maken.

Ik probeer me voor te stellen wie die tafellakens zo liefdevol heeft gemaakt en hoe de gedekte tafels eruitzagen. Zou de borduurster nog leven? Haar bloemen in ieder geval wel. Ik ben er heel blij mee en ik ga die geborduurde bloementuinen zeker gebruiken, samen met het gebloemde Franse servies.

30. Textielcadeaus en een breipatroon

Na de presentatie van de poëziebundel ‘Niet mijn huis’ van Wendela de Vos kreeg ik van haar een tasje van een vrolijk geruite stof en met plastic hengels. Nog nooit zoiets gezien. Thuis uitpakken stond er op het label. Dat deed ik natuurlijk, want wat er staat, moet je doen.

In het tasje zaten twee theedoeken met geborduurd monogram uit de familie van haar vader. Een wit tafelkleedje met een kunstig gehaakte kanten rand en een rand open borduurwerk en een naaldenkoker met inhoud van haar oma.Ik ben gek op alles waarop een monogram is geborduurd; de twee theedoeken komen in de collectie in de theedoekenkast.

Toen ik het tafelkleedje fotografeerde, viel me op dat de rand van open naaiwerk niet helemaal is afgemaakt. Dat snap ik wel, want het is een gepriegel van jewelste om eerst de inslag eruit te halen en daarna met garen het patroon erin te krijgen. Het kleedje past overigens precies op onze terrastafel en daar krijgt het op zonnige dagen zeker een plaats.

In de houten naaldenkoker zaten drie heel dunne breipennen zonder knop, een ijzeren haaknaald nummer 8 waarvan het haakje is verdwenen en een waarschijnlijk benen haaknaald die wat krom is, wellicht door het gebruik.

Misschien is de kanten rand er wel mee gehaakt. Oud textiel met een verhaal, je kunt me er geen groter plezier mee doen.

Overigens is de dichtbundel van Wendela de Vos een prachtig eerbetoon aan haar moeder die ooit een ruïne kocht in Zuid-Frankijk, de bouwval met veel hulp opknapte en er jaren met intens genoegen de zomers doorbracht. Redacteur Jos van Hest en ik wilden het inmiddels verkochte huis zien, toen we in de Haute Provence waren. Jos las er gedichten van Wendela voor en ik zette het op film. Let ook even op zijn shirt, want dat heb ik gemaakt!

Op dit moment ben ik bezig met speurwerk naar het verhaal achter de inhoud van een doos met textielproeflappen die ik van mijn vriendin Evelien Verkerk heb gekregen. Ik ben al een eind op weg, heb de familie al via Internet gevonden en de eerste contacten zijn gelegd. Wordt vervolgd, zeg je dan.

Afgelopen zaterdag kreeg ik via LinkedIn een bericht dat er op Modelogica een artikel stond dat ik moest lezen. Modelogica is een maandelijks nieuwsbrief van modejournaliste Bregje Lampe, die in Het Parool en de Volkskrant schreef. In Modelogica #20: mode, waarom eigenlijk? staat het volgende geschreven:

• Bas Timmer, die met de Stichting Sheltersuit wind- en waterdichte jassen voor zwervers en vluchtelingen verzorgt, gaf op 4 maart een show in Parijs, in Palais de Tokyo. De kleding van Sheltersuit Label is gemaakt van restmaterialen en overgebleven stoffen van modemerk Chloé. De opbrengsten van het modelabel gaan naar de stichting, zodat die meer Sheltersuits kan geven aan mensen die ze nodig hebben. Dat is nog eens een mooi voorbeeld van alternatieve modelogica.

Terug naar de catwalk presentatie in Parijs. Het meest ontroerende bericht dat ik over deze show las kwam van een oud-docent van Timmer: Jan ter Heide, lang werkzaam als docent modevorming bij de de mbo opleiding van het ROC van Twente, die op zijn 63ste met zijn breisels op een Parijse catwalk debuteerde. Onderweg naar Parijs had hij nog een stapeltje Oekraïense harten gebreid, om weg te geven tijdens de show. Hij zat front row, vlakbij Suzy Menkes.

Hoe leuk is dat! Je blog raakt een belangrijke modejournaliste die een link naar mijn Sheltersuit-blog in haar artikel zet. Dank Bregje Lampe! Ondertussen heb ik me natuurlijk geabonneerd op de nieuwsbrief van Modelogica.

Ook via LinkedIn kreeg ik van Katharina Lorentz een verzoek of ik een patroon kon schrijven van mijn gebreide Oekraïense Hart. Ik schreef een uitgebreid patroon in het Engels dat hieronder staat.

Mocht je het gaan breien en verkopen stort dan het geld op een goed doel waarmee je Oekraïense mensen in nood helpt. Ik stortte de laatste weken een groot bedrag op KyivPride. De lhbtiq+ groep daar heeft dringend geld nodig voor shelter en andere hulp.

Ukranian Heart

Yarn

I have used a rather thick yarn, DROPS Snow / Eskimo which my friend Loret Karman dyed in the right colors, but you can use every yarn in blue and yellow.

Needles: number 5, but depening on the yarn and gauge.

Everything is done in KnitStitch!

Start:

Cast on 1 stitch with yellow yarn.
Make two out of 1. (2)
Knit all stitches.
Knit one stitch in the front of the loop, make 2, take yarn forward and slip the last stitch purlwise. (4)
Knit one stitch in the front loop, knit till you reach the last stitch, yarn forward and slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front of the loop, make one, knit till you reach the last stitch, make one and slip the last stitch purlwise. (6)
Knit one stitch in the front loop, knit till you reach the last stitch, yarn forward and slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front of the loop, make one, knit till you reach the last stitch, make one and slip the last stitch purlwise. (8)
Knit one stitch in the front loop, knit till you reach the last stitch, yarn forward and slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front of the loop, make one, knit till you reach the last stitch, make one and slip the last stitch purlwise. (10)
Knit one stitch in the front loop, knit till you reach the last stitch, yarn forward and slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front of the loop, make one, knit till you reach the last stitch, make one and slip the last stitch purlwise. (12)
Knit one stitch in the front loop, knit till you reach the last stitch, yarn forward and slip the stitch purlwise.
Cut Yarn and leave a little tail to work in later.

With Blue yarn. Knit one stitch in the front of the loop, make one, knit till you reach the last stitch, make one and slip the last stitch purlwise. (14)
Knit one stitch in the front loop, knit till you reach the last stitch, yarn forward and slip the stitch purlwise.
Knit one stitch in the front of the loop, make one, knit till you reach the last stitch, make one and slip the last stitch purlwise. (16)
Knit one stitch in the front loop, knit till you reach the last stitch, yarn forward and slip the stitch purlwise.
Knit over the first 8 stitches. Knit one stitch in the front of the loop, make one, knit 4, knit 2 together, till you reach the last stitch, and slip the last stitch purlwise. Turn. This will make the right part of the heartshape. Leave the other 8 stitches on the needle for the other part of the heartshape.
Knit one stitch in the front loop, knit all stitches, till you reach the last stitch slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit 2 together, knit 2 stitches, knit 2 together till the last stitch, yarn forward and slip purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit all stitches, till you reach the last stitch slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch front loop, knit 2 together, knit 2 together, slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit till the last stitch, yarn forward and slip purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit 2 together, yarn forward slip the last stitch purlwise.
Bind off 3 stitches.

Other Blue half

Knit one stitch in front loop, knit 2 together, knit 4 stitches, make 1, slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit all stitches, till you reach the last stitch slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit 2 together, knit 2 stitches, knit 2 together till the last stitch, yarn forward and slip purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit all stitches till you reach the last stitch, slip the ast stitch purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit 2 together, knit 2together, slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit till the last stitch, yarn forward and slip the last stitch purlwise.
Knit one stitch in the front loop, knit 2 together, yarn forward slip the last stitch purlwise.
Bind off 3 stitches.

Take a tapestry needle and weave in loose ends and form the heart shape.

Use a little safety pin to wear it on your coat.

Please send me some pictures from finished hearts.

Happy knitting!

16. Meer geborduurde letters

Letters en borduren, daar heb ik al jaren wat mee. In dit blog laat ik een aantal van mijn letterborduurwerken zien.

Samen met vier andere kunstenaars uit Deventer organiseerden we onder de naam ‘Tour de Cuisine’ theatrale avonden. We kookten voor honderd gasten en presenteerden het diner op een kunstzinnige manier. Voor de avond in 1990 was de Nederlandse identiteit het uitgangspunt; daarmee staken we ook de draak. We bliezen het Deventer ‘College der Smulpapen anno 1592’ nieuw leven in. Dit college heeft daadwerkelijk bestaan en was een groep die in 1592 het stadsbestuur bekritiseerde en bespotte. Ik borduurde op witte overhemden in rood-blauwe kruissteken het nieuwe logo van het college. We droegen een rood geverfde houten lepel als stropdas en geruite bakkersbroeken.

Op uitnodiging voor een tentoonstelling over handwerktechnieken in het toenmalige Tassenmuseum Hendrickje in Amstelveen borduurde ik samen met vriendin/kunstenaar Evelien Verkerk de ‘Tas van Dirk’ en een kleine versie met de naam ‘Dirkje’. Dagen kruissteken borduren in rood en roze en de streepjescode in zwart en wit DMC garen. Na de tentoonstelling werden de twee tassen aangekocht door de Firma van den Broek. In een speciaal daarvoor gemaakte vitrine hangen ze in de hal van het hoofdkantoor in Hoofddorp.

Grote tas: 174.520 kruissteken / ca. 440 uur borduren.
Kleine tas: 43.630 kruissteken / ca. 110 uur borduren.

Voor de begrafenis van mijn man Bram Borgo op 6 april 2013 borduurde ik samen met vriendinnen de letters STILTE in rood garen op meer dan honderd witte zakdoeken. Bram koos dit woord omdat hij zo naar de stilte verlangde. Boven het woord printte ik een foto van Bram, gemaakt door fotograaf Gerard Dubois. Bij binnenkomst in de aula kreeg iedereen een zakdoek aangereikt als herinnering aan die bijzondere man.

Dichterscafé Eijlders in Amsterdam vroeg in 2014 aan een groep dichters om een gedicht van henzelf op een beeldende manier te presenteren. Jos van Hest was een van die dichters. Ik borduurde op twee witte herenoverhemden op het zakje ter hoogte van het hart met rood garen twee gedichten van Jos. Ze gingen niet alleen over onze relatie, maar ook over de handeling van het borduren. Ingelijst hebben de hemden daar een maand gehangen. We hadden ze vaak kunnen verkopen maar dat wilden we niet omdat het over ons ging en we elkaar pas kort daarvoor hadden leren kennen.

Een aantal malen organiseerden we bij ons thuis een diner voor tien gasten. We nodigden een groep vrienden uit die elkaar niet goed kennen. Champagne bij binnenkomst en daarna samen eten aan een lange en mooi gedekte tafel. Elkaar leren kennen en over het leven praten was het thema. Bij een van die diners maakte ik uit oude damasten tafellakens vrolijke servetten met de namen van de gasten erop geborduurd. Die werden ook gebruikt om de tafelschikking te maken waarbij de regel was: stellen uit elkaar. Natuurlijk mocht iedereen het eigen servet mee naar huis nemen. Zodra het weer kan, gaan we weer diners organiseren; niets is fijner dan met vrienden te eten aan een feestelijk gedekte tafel en zo het leven te vieren.

In Soest deden Jos en ik mee aan een tentoonstelling met miniaturen van 10 bij 10 cm als uitgangspunt. Ik borduurde in grijs garen op oude en wat versleten Franse zakdoeken een gedicht van Jos. De functie van de zakdoek en de tekst kwamen bij elkaar. Opgevouwen kwamen ze in een lijst. Ze hangen nu aan de wand in mijn werkkamer.

Twee geborduurde servetten kreeg schrijver/dichter Willem van Toorn voor zijn 80ste verjaardag van ons. Een voor hem en de andere voor zijn vrouw Ineke Holzhaus. De tekst is van Jos en de feestletters zijn ook door hem bedacht; de omgekeerde N is een bewuste keuze. De servetten zijn gewoon te gebruiken, wassen op maximaal 95 graden. Ik weet niet of Willem en Ineke ze al gewassen hebben. Wel weet ik dat ze lang op hun tafel hebben gelegen en dat ze ervan genoten.

‘De Onschuldigen’ (2017)
Samen met Evelien Verkerk borduurde ik 120 witte zakdoeken met daarop de 420 plaatsnamen en data van aanslagen in de wereld sinds de aanslag op de Twin Towers. Zwart garen als symbool voor veel slachtoffers en verschillende tinten grijs voor minder slachtoffers. Het werk gaat over terrorisme, onschuld en troost en verdriet. De witte zakdoek is daar het symbool van. De tentoonstelling was een maand te zien in de HeArtgallery in Hengelo. We kregen er lovende en ontroerende reacties op.

Op 10 november 2017 trouwde ik met Jos in het geheim. Voor ons twee, de vier getuigen en de trouwambtenaar borduurde ik op ongebruikte Franse linnen zakdoeken uit de jaren vijftig de tekst ‘Altijd’. Niemand gebruikte die zakdoek want een aardige ambtenaar van de gemeente deelde papieren tissues uit toen de tranen vloeiden.

Voor het diner ’s avonds in Esther’s Cookery waren er voor iedereen antieke Franse damasten servetten met de datum, onze namen, de naam voor wie het servet was, en de regel ‘Voor jouw Lieve Lippen’.

Een jaar later gaven we ons trouwfeest in het Het Rijk van de Keizer in Amsterdam. Alle gasten dachten dat we op die dag zouden trouwen. We hielpen ze op een hilarische manier uit die droom maar deden wel de ringenceremonie in het bijzijn van al onze vrienden. Daarna een groot diner voor meer dan honderd gasten. Voor ieder van hen borduurde ik in allerlei kleuren borduurgaren een servet met onze namen en datum. Ze lagen op hen te wachten op de mooi gedekte tafels. Aan het einde van de avond mocht iedereen het servet mee naar huis nemen als herinnering.

Ik houd van borduren en zeker ook van letters borduren. Maar het mooist vind ik om toepasselijke letters, woorden, regels te borduren die een verband aangaan met de functie van het textiel object: een hemd, een zakdoek, een servet.